Κοντογιάννης

Επώνυμο οικογένειας εθνικών αγωνιστών. Η καταγωγή τους ήταν αρβανιτοβλαχική, αλλά η οικογένεια είχε εγκατασταθεί στον Βάλτο της Ακαρνανίας και εξελληνίστηκε. 1. Βαγγέλης (1800 – 1875). Γιος του Μήτζιου Κ. (βλ. 5.). Ως οπλαρχηγός έλαβε μέρος σε πολλές επιχειρήσεις του Αγώνα και ιδιαίτερα στη δυτική Στερεά. Στην πολιορκία του Μεσολογγίου διακρίθηκε στην Έξοδο, κατά την οποία διέσωσε τον πατέρα του και τον εξάδελφό του Νικολάκη. Το 1828, στο πλευρό του οπλαρχηγού Στράτου, πολέμησε με το δικό του σώμα στις επιχειρήσεις της ανατολικής Στερεάς. Μετά την απελευθέρωση πήρε μέρος στο συνταγματικό κίνημα των Μεγάρων και εισέβαλε στο Ναύπλιο με τον Κωλέττη. Επί Όθωνα αντέδρασε κατά της κυβέρνησης και έπεσε σε δυσμένεια. Αναγκάστηκε τότε να περάσει τα τουρκικά σύνορα (1845), απ’ όπου επέστρεψε το 1847 επικεφαλής αντιοθωνικού κινήματος, το οποίο όμως απέτυχε. Αργότερα διετέλεσε βουλευτής Φθιώτιδας. Πέθανε στο χωριό Αγά με τον βαθμό του υποστράτηγου. 2. Γιάννης (1810 – Λαμία 1863). Γιος του Μήτζιου Κ. (βλ. 5.). Αρχικά υπηρέτησε στο σώμα του πατέρα του. Αργότερα διετέλεσε δήμαρχος Σπερχειάδος. Πέθανε με τον βαθμό του ταγματάρχη της Φάλαγγας. 3. Γιάννος (Χαλκιόπουλοι, Βάλτος 1710 – ;). Ανήκε στο κλεφταρματολικό σώμα του Μπουκουβάλα και διακρίθηκε στη μάχη στο Κεράσοβο (1767). Αργότερα ανέλαβε το αρματολίκι Πατρατζικιού, το οποίο κατόρθωσε να επεκτείνει μέχρι τη Ναύπακτο. 4. Κωσταντής (; – 1804). Ανέλαβε με τον αδελφό του Μήτζιο το αρματολίκι του πατέρα του, γερο-Κ. Αργότερα, ο Αλή πασάς αποφάσισε να υποτάξει τα αρματολίκια και έστειλε εναντίον των Κοντογιανναίων τον Γιουσούφ-Αράπη με ισχυρή στρατιωτική δύναμη. Οι Κ. αντέταξαν άμυνα στα σύνορά τους εναντίον του Γιουσούφ και στη μάχη που διεξήχθη στη Γραμμένη Οξιά ο Κωσταντής, με περίπου 300 πολεμιστές, αναγκάστηκε να υποχωρήσει στη μονή Στάγιας, όπου πολιορκήθηκαν από τους εχθρούς και αναγκάστηκαν τελικά να διαλυθούν σε μπουλούκια και να διαφύγουν όπως μπορούσαν για να σωθούν. Μετά τη διάλυση του σώματος, ο Κ. με 30 οπλοφόρους έγινε κλέφτης και συνέχισε να πολεμά εναντίον των εχθρών. Σκοτώθηκε με βόλι στο κεφάλι στη μάχη που έγινε στη γέφυρα της Ταρτάνας. Στο τέλος της μάχης αφαίρεσαν το κεφάλι από το πτώμα και το έστειλαν στα Γιάννενα, στον Αλή πασά. Στην ίδια μάχη αναφέρεται ότι αιχμαλωτίστηκε ο γιος του Κ. ή του Μήτζιου, Νικολάκης Κ. 5. Μήτζιος (1770 – ;). Μαζί με τον αδελφό του Κωσταντή (βλ. 4.) είχε αναλάβει το αρματολίκι του πατέρα τους. Μετά τη διάλυση του αρματολικού σώματος πήγε στη Λευκάδα. Το 1807 αναφέρεται ότι πήρε μέρος στην άμυνα της Λευκάδας εναντίον του Αλή πασά και ότι έπειτα από πέντε χρόνια επανέκτησε το πατρικό αρματολίκι με τη βοήθεια των Αλβανών φίλων του, Τελχά Φέζου και Σιλιχτάρ Βόδα. Το 1819, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και δέχτηκε να συνταχθεί με την Επανάσταση, παρότι διατηρούσε επιφυλάξεις λόγω της επικίνδυνης, στις εχθρικές επιθέσεις, θέσης της Φθιώτιδας. Ταυτόχρονα, επειδή μισούσε θανάσιμα τους πρόκριτους του Μαυρίλου και ιδιαίτερα τους Χατζίσκους, καθώς ήταν εκείνοι που παρότρυναν τον Γιουσούφ στην καταστροφή των Κ., έστειλε τον Σπύρο και τον Νικολάκη Κ., οι οποίοι σφαγίασαν μέλη της οικογένειας των Χατζίσκων. Αργότερα, αυτό το γεγονός απασχόλησε την Εθνοσυνέλευση και το Βουλευτικό και στιγμάτισε ολόκληρη την οικογένεια. Το 1825 ο Μήτζιος αποβιβάστηκε στο Μεσολόγγι, όπου πήρε μέρος στην πολιορκία και στην Έξοδο, κατά την οποία μόλις κατόρθωσε να διασωθεί χάρη στη γενναιότητα του γιου του, Βαγγέλη (βλ. 1.). Μετά την Έξοδο πήγε στον Πλάτανο Ναυπακτίας μαζί με τον Καραϊσκάκη, από εκεί στο Λιδορίκι και αργότερα στο Μαυρολιθάρι Παρνασσίδος. Μετά την προέλαση του Κιουταχή στη Στερεά Ελλάδα, αναγκάστηκε να έρθει σε συνεννοήσεις με τους εχθρούς, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι οπλαρχηγοί της Ρούμελης. Μετά την απελευθέρωση κατατάχθηκε στην Α’ τάξη αξιωματικών (στρατηγός). 6. Νικολάκης (19ος αι.). Γιος του Κωνσταντή Κ. (βλ. 4.). Πήρε μέρος σε πολλές επιχειρήσεις και διακρίθηκε στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Αργότερα πολέμησε στο Δίστομο της Βοιωτίας ως οπλαρχηγός, υπό τις διαταγές του Καραϊσκάκη. 7. Νικολάκης (1795 – 1823). Πρωτότοκος γιος του Μήτζιου Κ. (βλ. 5.). Αρχικά ακολούθησε τον πατέρα του, αλλά αργότερα, επικεφαλής δικού του σώματος, πήρε μέρος σε πολλές μάχες και σκοτώθηκε στη θέση Καλιακούδα, κοντά στο Καρπενήσι. Στην ίδια μάχη ηττήθηκαν οι οπλαρχηγοί Τζαβέλας, Σαδήμας και Γιολδάσης από τα τουρκικά στρατεύματα του Μουσταή πασά της Σκόδρας και σκοτώθηκαν οι Τζαβέλας, Ζυγούρης και Δήμος Κίτσος. 8. Σπύρος (1780 – 1825). Δευτερότοκος γιος του Κωσταντή Κ. (βλ. 4.). Συμμετείχε σε πολλές επιχειρήσεις του Αγώνα και προήχθη σε χιλίαρχο. Το 1825 πήρε μέρος στην πολιορκία του Μεσολογγίου όπου σκοτώθηκε.